GASHLIGHTING: Ο αόρατος εχθρός της καριέρας σου

 Έχεις βρεθεί ποτέ σε μια επαγγελματική συνθήκη όπου νιώθεις κάτι δεν πάει καλά αλλά δεν μπορείς να το εξηγήσεις; Ότι όλα όσα καταφέρνεις παραβλέπονται, οι ιδέες σου απορρίπτοται χωρίς λόγο και σταδιακά αμφιβάλλεις κι εσύ ο ίδιος για σένα και την αξία σου και ως επαγγελματίας και ως προσωπικότητα; Τί γίνεται; Δεν σε βλέπουν; Δεν σε ακούν; Η ακόμα χειρότερα σε κάνουν να αμφισβητείς τον ίδιο σου τον εαυτό;

Αν ναι, ίσως έχεις βιώσει κι εσύ GASHLIGHTING, τη σιωπιλή, αλλά εξαιρτικά διαβρωτική μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης που συναντάται συχνά στους χώρους εργασίας.

Το GASHLIGHTING δεν είναι απλά μια μορφή κακής συμπεριφορά, είναι μια στρατηγική υπονόμευσης, είναι ένας σκόπιμος τρόπος ψυχολογικής χειραγώγησης που στοχεύει να σε κάνει να αμφιβάλλεις για την αντίληψή σου, τις ικανότητές σου, ακόμα και για την ίδια σου την πραγματικότητα. Χτίζεται μέσα από σχόλια, χειρονομίες ή σκόπιμες παραλείψεις, που οδηγούν το θύμα να αμφισβητήσει την αξία, τις ικανότητες και την ίδια του κρίση.

Συνήθως το GASHLIGHTING λειτουργεί σιωπηλά, σχεδόν αόρατα. Δεν είναι η φωνή που υψώνεται ή η ανοιχτή αντιπαράθεση. Είναι οι «λεπτές» παρατηρήσεις, οι παραλείψεις και οι υπονομευτικές τακτικές που σε αποσυντονίζουν:

• Υποβάθμιση της συνεισφοράς σου:

«Δεν θυμάμαι να είπες κάτι τέτοιο στη συνάντηση»

«Αυτό το project μάλλον πέτυχε από τύχη»

• Αναθεώρηση της πραγματικότητας:

«Αυτό δεν το είπες ποτέ!»

• Συσκότιση πληροφοριών: Δεν λαμβάνεις κρίσιμες ενημερώσεις και παρουσιάζεσαι ως αδιάφορος/η ή μη αποτελεσματικός/ή.

• Προσβολές κρυμμένες πίσω από «αντικειμενική» κριτική:

«Είσαι σίγουρη/ος ότι έχεις τα κατάλληλα προσόντα για αυτό το PROJECT;»

«Ίσως δεν έχεις την απαιτούμενη εμπειρία για αυτή τη θέση»

• Απόρριψη συναισθημάτων:

«Είσαι υπερβολική. Όλοι αντιμετωπίζουν πίεση εδώ.»

«Πρέπει να το πάρεις πιο ψύχραιμα»

• Απομόνωση: Είσαι ο τελευταίος/α που μαθαίνεις σημαντικές πληροφορίες, σε αφήνουν εκτός συναντήσεων ή email.

Οι συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς; Μια αργή διάβρωση της αυτοπεποίθησής σου!

Το GASHLIGHTING δεν σε πληγώνει μόνο συναισθηματικά, έχει πραγματικό κόστος στην καριέρα σου και στην πορεία σου:

1. Διάβρωση της αυτοπεποίθησης σου: Όταν αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου, σταματάς να διεκδικείς ευκαιρίες και προκλήσεις.

2. Μειώνεται η παραγωγικότητά σου: Η ενέργειά σου εξαντλείται προσπαθώντας να αποδείξεις την αξία σου αντί να επικεντρώνεσαι στη δουλειά σου.

3. Αυξάνεται το άγχος σου και είσαι πιο κοντά στο burnout: Το συνεχές αίσθημα ότι δεν είσαι αρκετός/ή οδηγεί σε συναισθηματική εξουθένωση.

4. Απομονώνεσαι επαγγελματικά: Το gashlighting σε απομονώνει και σε κάνει να νιώθεις ότι δεν έχεις συμμάχους.

Όπως καταλαβαίνεις, οι επιπτώσεις αυτές δεν αφορούν μόνο στο επαγγελματικό πλαίσιο στο οποίο βρίσκεσαι αλλά αφορούν και στο προσωπικό σου κομμάτι.

Οι εταιρείες που ανέχονται ή αγνοούν το gashlighting χάνουν ταλαντούχους επαγγελματίες και υπονομεύουν την ίδια ατους την κουλτούρα.

Γιατί όμως είναι τόσο δύσκολο να αντιδράσεις; Το gashlighting είναι ύπουλο γιατί σε αφήνει να πιστεύεις ότι το πρόβλημα είσαι εσύ. Είναι μια μορφή χειραγώγησης που σε κάνει να σιωπάς, είτε από φόβο μήπως κατηρορηθείς ως «υπερβολικός/ή» ή «μη αρκετός/ή», ετίται γιατί ανησυχείς για την καριέρα σου.

Αλλά η σιωπή είναι συνενοχή. Κάθε φορά που επιλέγουμε να αντεχτούμε το gashlighting, του δίνουμε χώρο να συνεχίσει να υπάρχει.

Τί μπορείς να κάνεις; Δεν υπάρχει εύκολη απάντησε, αλλά μπορείς να ξεκινήσεις με αυτά τα βήματα:

• Αναγνώρισε τα σημάδια: Κατέγραψε περιστατικά, σχόλια και συμπεριφορές. Η σαφήνεια είναι δύναμη. Αν κάτι δεν σου φαίνεται σωστό, πιθανότατα δεν είναι.
• Μίλησε: Αν η κουλτούρα της εταιρείας το επιτρέπει, συζήτησε το με ανώτερους ή το HR.
• Δημιούργησε δίκτυο υποστήριξης: Βρες συμμάχους στον χώρο εργασίας που σε στηρίζουν. Μίλησε με συναδέλφους, μέντορες, μια εξωτερική προοπτική μπορεί να σου δώσει την απαραίτητη σαφήνεια.
• Μην αμφιβάλλεις για την αλήθεια σου: Η πραγματικότητά σου είναι έγκυρη. Μην αφήσεις κανέναν να την υπονομεύσει. Η εμπειρία σου είναι αρκετή.
• Ζήτησε υποστήριξη από το HR (αν υπάρχει και είναι «αρκετό»): Αν η κατάσταση ξεφεύγει, απευθύνσου στο αρμόδιο τμήμα. Μια καλή εταιρεία θα προστατεύσει την ακεραιότητα των εργαζομένων της.
• Επένδυσε στην προσωπική σου ανάπτυξη: αν δεις ότι το περιβάλλον σου δεν αλλάζει, επένδυσε σε δεξιότητες και ευκαιρίες που θα σε βοηθήσουν να προχωρήσεις αλλού.

Σε έναν κόσμο που οι επιχειρήσεις επενδύουν στην ευημερία και την παραγωγικότητα των εργαζομένων, το GASHLIGHTING παραμένει ένα ανησυχητικά συχνό φαινόμενο. Οι εταιρείες που το αγνοούν, θέτουν τη φήμη τους και την αποδοτικότητα των ομάδων τους σε κίνδυνο.

Οι εργαζόμενοι που αμφισβητούν καθημερινά δεν μπορούν να καινοτομήσουν, να δημιουργήσουν, ή να αποδώσουν. Μπορούν όμως να φύγουν.

Είτε το έχεις βιώσει είτε το έχεις δει, το GASHLIGHTING δεν πρέπει να είναι μέρος της επαγγελματικής σου ζωής. Ας διεκδικήσουμε έναν εργασιακό κόσμο όπου η αλήθεια και η διαφάνεια είναι τα θεμέλια.

Θυμήσου:

• Δεν είσαι τρελός/η
• Δεν είσαι υπερβολικός/η
• Είσαι δυνατός/η

Αν νιώθεις ότι το GASHLIGHTING σε έχει αγγίξει, μη φοβάσαι να μιλήσεις. Κάθε φορά που διεκδικείς την αλήθεια σου, δημιουργείς χώρο για μια πιο υγιή, δίκαιη επαγγελματική κουλτούρα.